Ülkemizde, yaygın olarak yetiştirilen çeşitler bölgelere göre değişmektedir. Aşağıda bazı çeşitlere ait özellikler ve bölgelere göre yetiştirilen önemli çeşitler verilmiştir. Yerli çeşitler yanında, yabancı orijinli çeşitlerle (Manzanilla, Meski, Ascolana, Lucques, Hojiblanca) ilgili araştırmalar ve yetiştiricilikler de yapılmaktadır.
Ayvalık: Farklı yörelerde Edremit Yağlık, Midilli, Şakran, Ada zeytini adlarıyla da tanınmaktadır. Orta büyüklükte taç oluşturur. Genç dallar önce dik büyür sonradan sarkmaya başlar. Genç dalların rengi açık zeytin yeşilidir. Dallanma seyrek olur. Kurağa hassas olup periyodisite eğilimi azdır. Yağlık çeşit olduğu halde pembe iken salamura olarak (pembe çizme zeytin), siyah olum döneminde hasat edilerek de siyah sofralık sele zeytini olarak değerlendirilir. Dane orta büyüklükte (3.6g) ve yuvarlağa yakın silindirik şekildedir. Danenin %85’ i meyve eti ve %15’ i çekirdektir. Geç olgunlaşır ve uzun süre ağaç üzerinde kalabilir. %25 yağ içerir. Yağı altın sarısı renginde, meyve kokusu içeren, aromatik, kimyasal ve duyusal özellikleri bakımından çok yüksek kaliteli bir çeşittir. Kendine verimli, fakat gemlik, memecik, erkence çeşitleri tozlayıcı olarak da kullanılabilmektedir
Domat: Ülkemizin en iyi yeşil salamuralık zeytin çeşididir. Ağaç kuvvetli büyür. Fidan dikiminde mesafeleri fazla tutmak gerekir. Düzenli budandığında ve toplama genellikle elle yapıldığında periyodisite hafif olmaktadır. Yağ oranı %23 civarında olup, etli bir zeytindir. Danenin %84’ ü meyve eti ve %16’ sı çekirdektir. Dane iri (5.3g) ve silindirik şekildedir. Ağacın genel görünümü diğer zeytinlere oranla daha yeşil olup, killi toprağa ve sulanan arazilere önerilir. Kendine verimlidir
Memecik: Ege bölgesinin en yaygın çeşididir. Taş Arası, Aşıyeli, Tekir, Gülümbe, Şehir, Yağlık adlarıyla da tanınmaktadır. Kurağa dayanıklıdır. Ağaç orta büyüklükte ve kuvvetli yapıdadır. Verimli yan dallan sarkık büyüyen taçlar oluşturur. Yeşil ve siyah salamuralık olarak değerlendirildiği halde yağlık bir çeşittir. Dane iri (4.8g), oval şekilli ve ucu sivridir. Danenin %88’ i meyve eti ve %12’ si çekirdektir. Yağ oram %28’ dir. Periyodisite gösterir. Kısmen kendine verimli olup, Ayvalık, Çakır, Gemlik, Erkence ve Memeli tozlayıcı olarak kullanılmaktadır.
Gemlik: Siyah salamuralık bir çeşittir. Bu çeşit için Trilye, Kıvırcık, Kaplık, Kara gibi isimlerde de tanınmaktadır. Ağacı kuvveti ortadır. Dane, orta büyüklükte (3.7g), dane rengi parlak siyah, şekli düzgün ve yuvarlağa yakındır. Danenin %86’ sı meyve eti ve %14’ ü çekirdektir. Çekirdek etten kolay ayrılır, yağ oranı %30'dur. Meyveleri yağ bakımından zengin olduğu için sofralık kalite dışındaki taneler yağlık olarak değerlendirilmektedir. Ege bölgesinde dane kabuğu kalınlaşır ve renk matlaşır. Yüksek nem ister ve soğuğa dayanıklıdır. Çeliklerinin köklenme oranı yüksektir. Periyodisite göstermemektedir. Kısmen kendine verimli olup, Ayvalık, Çakır, Erkence tozlayıcı olarak kullanılmaktadır.
Uslu: Akhisar yöresinin yağlık bir çeşidi olup, siyah salamuralık olarak da kullanılır. Ağacı çok kuvvetli büyüyen, büyük taçlı bir çeşittir. Dallar hafif sarkık olup, dar açılıdır. Meyveleri orta irilikte (3.5g), oval şekilli, siyaha yakın mor renktedir. Danenin %85’ i meyve eti ve %15’ i çekirdektir. Erkenci, hastalıklara dayanıksız, olgunluk döneminde kolay tane döken bir çeşittir. Yağ oranı %18-20'dir. Siyah sofralık olarak değerlendirilmektedir.
Bölgelere Göre Yaygın Olarak Yetiştirilen Önemli zeytin Çeşitleri
Ege Bölgesi: Ayvalık, Çakır, Çekişte, Çilli, Domat, Edincik Su, Erkence, İzmir Sofralık, Kiraz, Memecik, Memeli, Uslu
Marmara Bölgesi: Çelebi, Gemlik, Karamürsel Su, Samanlı,
Akdeniz Bölgesi: Büyük Topak Ulak, Halhalı, Sarı Haşebi, Sarı Ulak, Saurani, Tavşan Yüreği.
Güneydoğu Anadolu Bölgesi: Eğri Burun, Halhalı, Kalem Bezi, Kan Çelebi, Nizip Yağlık, Kilis Yağlık, Yağ Çelebi.
Karadeniz Bölgesi: Butko, Görvele, Hastos, Marantelli, Samsun Tuzlamalık, Otur, Samsun Yağlık, Trabzon Yağlık.
Ülkemizde, yaygın olarak yetiştirilen çeşitler bölgelere göre değişmektedir. Aşağıda bazı çeşitlere ait özellikler ve bölgelere göre yetiştirilen önemli çeşitler verilmiştir. Yerli çeşitler yanında, yabancı orijinli çeşitlerle (Manzanilla, Meski, Ascolana, Lucques, Hojiblanca) ilgili araştırmalar ve yetiştiricilikler de yapılmaktadır.
